به دسته اختلالاتی که با نوسانات شدید خلقی و هیجانی فرد را مستأصل می کند و باعث درگیری های عاطفی ، اجتماعی و یا فردی در زندگی او می شود و گاه فرد را منزوی، پرخاشگر، شیدا، ناآرام و…. می کند.در این نوع اختلالات فرد که با عدم تنظیم هیجاناتش نمی تواند افکار و رفتارهایش را کنترل و مدیریت کند وارد چالشهای خاص اجتماعی و یا محیطی می شود که برای رهایی از این چالشها نیاز به کمک های تخصصی روانشناسان پیدا می کند.
اختلالات خلقی
به تغییرات جدی در خلق و خو، اختلالات خلقی گفته می شود. این تغییرات می تواند روند فعالیت های شما را مختل کند. این که این نوع اختلال، زیر مجموعه های مختلفی دارد اما با سه مشخصه افسردگی، شیدایی و اختلال دو قطبی تعریف می شود. مرز بین اختلال افسردگی و شیدایی با عنوان اختلال دو قطبی شناخته می شود.
این اختلال برای هر فرد می تواند در شدت های مختلفی بروز نماید . به عنوان مثال، کج خلقی نوع خفیف افسردگی و خلق ادواری نوع شدید افسردگی است که نوع خفیف تر اختلال دو قطبی می باشد.
انواع اختلالات خلقی
اختلالات خلقی چند دسته دارد. در ادامه به تقسیم بندی این اختلالات و شرح دیگری از آن ها خواهیم پرداخت.
اختلال افسردگی اساسی
افسردگی با دوره های طولانی و مداوم غم و اندوه شدید
اگر در طول دوهفته هر روز شما اندوهگین، گرفته و ناتوان باشید، میتواند به دلیل اختلال افسردگی اساسی باشد. اختلال افسردگی اساسی شیوه تفکر و احساس شما را تغییر میدهد و تاثیر زیادی در این موارد دارد.
اگر به اختلال افسردگی اساسی مبتلا شده باشید، عادی است که خیلی سریع و ساده خشمگین شوید و مشکل تمرکز داشته باشید. همچنین شما میتوانید مشکل تصمیم گیری، اضطراب و بیخوابی داشته باشید. شما بطور کلی زندگی را میتوانید سنگین و بی معنی احساس کنید.
طبیعی است اگر فرد در این شرایط فکر کند هرگز بهبود نخواهد یافت، حتی شاید یقین داشته باشید که چنین است. شما ممکن است فکر کنید که در واقع آدم شکست خورده و بی ارزشی هستید و نگران از این هستید که اگر برای اطرافیان بگویید که حال واقعی تان چگونه است، واکنش آنان چه میتواند باشد.
اختلال دوقطبی
افسردگی شیدایی یا اختلال دوقطبی نیز نامیده می شود، افسردگی که شامل زمان های متناوب افسردگی و شیدایی است.
اختلال دوقطبی به اختلالی گفته می شود که با تغییرات متناوب خلق مواجه هستیم. البته تغییر خلق امر طبیعی است ، اما زمانی این امر از حالت طبیعی خارج می شود و اختلال محسوب می شود که عملکرد فرد را تحت تاثیر قرار دهد! این تغییرات را به هنگام بالا رفتن خلق، مانیا یا شیدایی می گویند و به هنگام پایین آمدن خلق، افسردگی.
اختلال عاطفی فصلی (SAD)
نوعی افسردگی که اغلب با ساعات کمتر نور روز در عرض های جغرافیایی شمالی و جنوبی از اواخر پاییز تا اوایل بهار همراه است.
اختلال سیکلوتیمیک
اختلالی که باعث فراز و نشیب های عاطفی می شود که نسبت به اختلال دوقطبی شدیدتر است
اختلال سندرم قبل از قاعدگی
تغییرات خلقی و تحریک پذیری که در مرحله قبل از قاعدگی چرخه زنان رخ می دهد و با شروع قاعدگی از بین می رود.
اختلال افسردگی مداوم (دیستیمیا)
شکل طولانی مدت (مزمن) افسردگی
اختلال بی نظمی خلقی مخرب
یک اختلال تحریک پذیری مزمن، شدید و مداوم در کودکان که اغلب شامل طغیان های مکرر خلق و خوی ناسازگار با سن رشد کودک می شود.
افسردگی مربوط به بیماری
خلق و خوی افسرده مداوم و از دست دادن لذت قابل توجه در بیشتر یا همه فعالیت‌ها که مستقیماً با اثرات فیزیکی یک بیماری دیگر مرتبط است.
افسردگی ناشی از مصرف مواد یا دارو
علائم افسردگی که در حین یا بلافاصله پس از مصرف یا ترک مواد یا پس از قرار گرفتن در معرض یک دارو ایجاد می شود.
چه عللی سبب اختلالات خلقی می شود؟
بسته به نوع اختلال ممکن است چندین عامل زمینه ای وجود داشته باشد. عوامل مختلف ژنتیکی، بیولوژیکی، محیطی و غیره با اختلالات خلقی مرتبط هستند.
عوامل خطر عبارتند از:
- سابقه خانوادگی
- تشخیص قبلی اختلال خلقی
- تروما، استرس یا تغییرات عمده زندگی در مورد افسردگی
- بیماری جسمی یا استفاده از برخی داروها. افسردگی با بیماری های عمده ای مانند سرطان، دیابت، بیماری پارکینسون و بیماری قلبی مرتبط است.
- ساختار و عملکرد مغز در مورد اختلال دوقطبی
علائم اختلالات خلقی رایج چیست؟
علائم به نوع اختلال خلقی که وجود دارد بستگی دارد. علائم افسردگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بیشتر اوقات یا تقریباً هر روز احساس غمگینی می کنید
- کمبود انرژی یا احساس سستی
- احساس بی ارزشی یا ناامیدی
- از دست دادن اشتها یا پرخوری
- افزایش وزن یا کاهش وزن
- از دست دادن علاقه به فعالیت هایی که قبلاً باعث لذت می شدند
- زیاد خوابیدن یا کم خوابی
- افکار مکرر در مورد مرگ یا خودکشی
- مشکل در تمرکز یا تمرکز
علائم اختلال دوقطبی ممکن است شامل افسردگی و شیدایی باشد. علائم دوره های هیپومانیک یا شیدایی عبارتند از:
- احساس انرژی شدید یا شادی
- گفتار یا حرکت سریع
- بی قراری، بی قراری یا تحریک پذیری
- رفتارهای پرخطر، مانند خرج کردن پول زیاد یا رانندگی بی احتیاطی
- افزایش غیرمعمول فعالیت یا تلاش برای انجام چندین کار در یک زمان
- بی خوابی یا مشکل خواب
اختلالات خلقی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما ممکن است یک معاینه فیزیکی برای رد علل فیزیولوژیکی علائم مانند مشکل تیروئید، سایر بیماری ها یا کمبود ویتامین انجام دهد. پزشک در مورد سابقه پزشکی شما، داروهایی که مصرف می کنید، و اینکه آیا شما یا یکی از اعضای خانواده دچار اختلال خلقی شده اید یا خیر می پرسد. یک متخصص بهداشت روان، مانند روانشناس یا روانپزشک، مصاحبه یا نظرسنجی انجام می دهد و در مورد علائم، عادات خواب و غذا خوردن و سایر رفتارهای شما سؤال می پرسد.
