اختلال سلوک

یکی از بزرگ ترین مشکلات والدین با فرزندان خود، ناتوان بودن والدین از کنترل آن ها بر مشکلات رفتاری است. یکی از رایج ترین مسائلی که در کودکان و نوجوانان وجود دارد، این است که از دستورات والدین خود سرپیچی می کنند و می خواهند مستقل باشند. همچنین اذیت کردن بیش از حد دیگران و مشکلات رفتاری نیز از مشکلات این دوران است. اگر این رفتارها به مرور درست نشود و این رفتارها تشدید شود، یک هشدار جدی ببرای والدین خواهد بود. از مهم ترین اختلال های رفتاری، اختلال سلوک است. یکی از روش های درمانی اختلال سلوک، تربیت درست کودکان است.

اختلال سلوک به عوامل مختلفی بستگی دارد که خود این عوامل به دو دسته تقسیم بندی می شوند که عبارتند از :

• عوامل روانی
• عوامل بیولوژیکی

عوامل روانی

محیط خانواده

اولین شخصیت و رفتار کودکان و نوجوانان در محیط خانواده صورت می گیرد، بنابراین این محیط از مهم ترین عوامل در به وجود آمدن این اختلال است. خشونت و بد رفتاری با کودک، محیط پر استرس، مشکلات روانی اجتماعی یک یا هر دوی والدین و … همه می توانند از عوامل بروز این اختلال باشند.

عوامل اجتماعی – اقتصادی

فقر و کمبود امکانات رفاهی، رفتارهای خشونت آمیز، پایین بودن طبقه اجتماعی و … همگی از عوامل اختلال سلوک محسوب می ش

تاثیر دوستان و رسانه‌ها: اکثر کودکان به این علت رفتارهای پرخاشگرانه انجام می‌دهند که تحت تاثیر رفتارهای خشونت آمیز رسانه‌های عمومی یا دوستان و همسالان خود هستند.

ژنتیک: به نظر می‌آید یک عامل ژنتیک در اختلال سلوک نقش دارد و پرخاشگری و خشونت نیز عنصر ژنتیکی داشته باشند.

عوامل پیش از تولد: در دوران بارداری، عواملی از جمله مصرف سیگار و الکل مادر حامله، سوء تغذیه در طول بارداری و بعد از زایمان می‌توانند در ابتلا به اختلال سلوک نقش داشته باشند. برای پیشگیری از این اختلال مطالعه مقاله بایدها و نبایدهای دوران بارداری می‌تواند مفید باشد.

افرادی که دچار اختلال سلوک هستند، ۴ دسته هستند که به شرح زیر است :

رفتارهای پرخاشگرانه

کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک رفتارهای پرخاشگرانه داشته و سبب آسیب رساندن به دیگران می شوند. رفتارهای پرخاشگرانه معمولا به صورت زیر بروز می کند :

• این افراد معمولا اولین کسانی هستند که پرخاشگری ها و دعواهای فیزیکی را شروع می کنند.

• کسانی که زورگویی و قلدری کرده و دیگران را تهدید می کنند.

• دیگران و حیوانات را مورد آزار و اذیت قرار می دهند.

• با پرت کردن اشیا و با وسایل دیگر در صدد آسیب رساندن به دیگران هستند.

• با مردم برخورد فیزیکی می‌کند.

• زورگیری و دزدی می کنند.

• افردا را مجبور به برقراری رابطه جنسی می کنند.

خرابکاری و تخریب اموال

افراد مبتلا به اختلال سلوک با تخریب و امکلاک شخثی، رفتارهای پرخاشگرانه خود را بروز می دهند. آتش زدن اموال، خراب و پاره کردن و … از جمله خساراتی است که فرد می تواند بر اثر این اختلال به دیگران وارد کند.

رفتارهای فریبکارانه و دروغگویی و دزدی

افراد مبتلا به اختلال سلوک بسیار راحت تر و آسان تر از سایر افراد به دروغگویی و دزدی می پردازند.. از دیگر رفتارهایی که از این افراد سر می زند، می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• اگر این رفتار تشدید شود می تواند سبب شود تا این افراد دست به دزدی کالاهای گران قیمت می کنند.
• سعی می کنند با زورگویی و دزدی به اشخاص و اموال آن ها نظیر خانه، اتومبیل و .. آسیب برسانند.
• برای به دست آورد هر چیزی سعی می کنند دروغ بگویند.
• این افراد مسئولیت پذیر نیستند و معمولا با دروغ گارهای خود را پیش می برند.

نقض قوانین یا قانون شکنی

• فرد اهمیتی به محیط و قوانین آن محیط نمی دهد، مین سبب قانون شکنی می شود.
• علی رغم این که والدین او اجازه دیر آمدن به خانه را نمی دهند، یا اصلا به خانه باز نمی گردند و یا شب دیر وقت بر میگردند.
• از خانه و مدرسه و هر جایی که قانون دارد، فرار می کنند و تا مدت های طولانی به خانه باز نمی گردند، این افراد حداقل دو بار از خانه فرار کرده اند.
• بیش از حد ممکن غیبت غیر موجه دارند.

کودک و نوجوانی که الگوی رفتاری آنها منفی بافی، نافرمانی، جامعه ستیزی و دشمنی نسبت به بزرگترها و اولیای امور است به نظر می رسد که تشخیص اختلال سلوک/ اختلال نافرمانی مقابله ای و جامعه ستیزی را خواهندگرفت.
شواهد نشان می دهد اختلال نافرمانی مقابله ای که در کودکان مشاهده می شود، در صورت درمان نشدن،ممکن است در نوجوانی به اختلال سلوک یا شخصیت ضداجتماعی و یا اختلال اضطرابی و یا افسردگی مبتلا شود. کودک ونوجوانی که به این اختلال مبتلاست در تنظیم رفتارها و هیجاناتش ناتوان است و ممکن است در یک آن و از روی یک هوس لحظه ای، رفتاری را برنامه ریزی کند که غیرقانونی بوده و پیامدش صدمه جسمی به دیگران یا خود باشد. روانشناس متخصص کودک و نوجوان مرکز پندارنیک در صورت تشخیص این اختلال، به کمک تخصصی کودک ونوجوان شتافته تا بتواند هر چه سریعتر او را از این اختلال نجات دهد.