اگر در بهار یا پاییز متوجه تغییرات خلق و خوی خود شدید، شاید وقت آن رسیده است که در مورد استعداد ابتلا به افسردگی فصلی صحبت کنید.
افسردگی فصلی وضعیتی است که با کاهش منظم احساسات و نشاط در یک زمان خاص از سال، معمولا در پاییز و زمستان مشخص می شود. در زمان افسردگی، بدتر شدن سلامت جسمی و روانی فرد، بدون دلیل خاص، یا بروز علائمی که با تشخیص های پزشکی واقعی در دسترس بیمار نیست، بروز می کند.
علائم افسردگی فصلی
افسردگی فصلی زمانی آغاز می شود که با شروع زمستان یا اغلب در پاییز، اکثر افراد شروع به تجربه علائم مشابهی از تغییر در وضعیت عاطفی و خلق و خوی خود می کنند.
علائم معمول اختلال عاطفی فصلی عبارتند از:
- حالت افسرده و خمودی برای حداقل دو هفته
- افسردگی و بیحالی بدون توجه به شرایط خارجی
- کاهش یا از دست دادن علاقه به فعالیت های قبلی لذت بخش
- -خستگی، کاهش کارایی، کاهش نشاط
دیگر علائم عبارتند از:
- ارزیابی بدبینانه و نگاه منفی نسبت به گذشته و حال
- احساس گناه غیرقابل توضیح
- احساس بی ارزشی نسبت به خود
- اضطراب غیر منطقی و بی دلیل
- عزت نفس پایین
- مشکل و اختلال در تمرکز
- مشکل در تصمیم گیری سریع
- تمایل به تنهایی و انزوا
- تحریک پذیری غیر منطقی
- افکار در مورد مرگ
- افکار در مورد خودکشی.
- ناپایداری در اشتها برای غذا خوردن (بی اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی)
- کاهش یا افزایش وزن بدن
- مشکلات و اختلالات خواب: بی خوابی یا پرخوابی بیش از حد
در صورت مشکوک بودن به افسردگی فصلی، تشخیص و درمان بعدی باید منحصراً توسط یک متخصص بسیار ماهر انجام شود، زیرا علائم مشابه می تواند در بیماری های روانی خطرناک تر و برخی از بیماری های جسمی رخ دهد.
علل افسردگی فصلی
روان درمانگران یکی از دلایل اصلی افسردگی فصلی را کاهش نور می دانند که باعث کاهش سطح سروتونین می شود. سروتونین مسئول ترشح هورمون هایی است که خلق و خوی عاطفی را تنظیم می کند و آن را به سمت درک مثبت از جهان هدایت می کند. با کاهش میزان سروتونین در بدن، حالت منفعل ایجاد می شود که باعث خواب آلودگی می شود و فرد به مرحله غیرفعال زندگی “غوطه ور” می شود. این امر منجر به کاهش توان ذهنی و جسمی می شود.
درمان افسردگی فصلی
برخی از جدیدترین روش های درمان افسردگی فصلی نور و رنگ درمانی، هنر درمانی و شن درمانی است.
نور درمانی برای افسردگی فصلی
نور درمانی عبارت است از تامین نور کامل در اتاقی که بیمار در آن قرار دارد، به منظور تحریک تولید سروتونین و اشباع بدن با هورمون های لازم برای درک کافی از واقعیت و بازگشت تفکر مثبت.
رنگ درمانی برای افسردگی فصلی
روش رنگ درمانی مدرن تر و مورد علاقه متخصصان در زمینه روانپزشکی است. ماهیت آن این است که فردی که از افسردگی فصلی رنج می برد را با لباس هایی به رنگ های روشن و شاد بپوشانید. فقدان رنگ های روشن چیزی است که به درک بیمار از دنیای اطراف در دوره های پاییز و زمستان آسیب وارد می کند، بنابراین وظیفه روش جبران این کمبود و “اشباع کردن” ناخودآگاه انسان با رنگ های شاد است.
این رنگ‌های روشن هستند که تصویر جهان را می‌سازند، پر از امکانات و گزینه هایی برای تحقق خواسته ها، در حالی که رنگ های خاکستری و سیاه در ضمیر ناخودآگاه “مرز” می گذارند و باعث تداعی مرگ، خواب، سنگ خاکستری و غیره می‌شوند. ضمنا استفاده از رنگ سفید در درمان بیماران مبتلا به افسردگی فصلی نیز توصیه نمی شود، زیرا در بیشتر افراد با ویژگی های پزشکی بیمارستانی شناخته می شود.
بیشتر بخوانید : افسردگی بعد از ازدواج
هنر درمانی
فرد نیاز به خودآگاهی دارد، در غیر این صورت افسردگی را در خود جمع می کند. ممکن است احساسات منفی و علائم افسردگی ظاهر شود. روش های مختلف روان درمانی با هدف کار با علت این بیماری است. اما همیشه تشخیص آن چندان آسان نیست. گاهی اوقات زمان زیادی (حتی بیش از یک سال) طول می کشد تا در نهایت به علت واقعی این وضعیت برسید.
روش های هنر درمانی توسط روانشناس برای کاهش علائم بیماری یا در مرحله اولیه آن استفاده می شود. آنها در مراحل اولیه کار با یک فرد، برای کار با نوجوانان مبتلا به افسردگی قابل استفاده هستند.
شن درمانی
شن درمانی، ترکیبی از بازی درمانی و هنر درمانی است. این یک شکل غیرکلامی اصلاح روانی است. افسردگی فرد، آرزوها و اهداف فشرده شده را با کمک چهره های روی شن بیان می کند. با بیان اینکه او چه ساخته است، چرا دقیقاً چنین است، چهره هایی که در مکان های خاص قرار دارند چه معنایی برای او دارند، بیمار در طول درمان با شن بازی، از احساسات منفی رهایی می یابد، زیرا طی این روش قادر است افکار درونی خود را ابراز کرده و احساس کند که توسط درمانگر پذیرفته شده است.
بسته به نوع افسردگی که فرد به آن مبتلا می شود، روش های روان درمانی برای غلبه بر آن انتخاب می شود. روانکاوی در علل ریشه ای بیماری موثر است. درمان شناختی رفتاری برای سازگاری فرد با زندگی عادی مهم است. روش های هنردرمانی علت اصلی را حل نمی کنند، اما به رهاسازی احساسات سرکوب شده کمک می کنند.
یک روانشناس همراه با یک متخصص پزشکی به درک علت این وضعیت و تغییر نگرش نسبت به آن کمک می کند و سپس خود فرد به مبارزه برای یک زندگی کامل ادامه می دهد.
