مشکلاتی که ممکن است در طول زندگی مشترک بین زوجین پیش آید، تاثیر مستقیم بر کیفیت زندگی آن ها دارد. خیلی از افراد هیچ گونه قدمی برای حل کردن این مشکلات بر نمیدارند و با بیشتر شدن مشکلات و اوج گرفتن اختلافات، تنها راهکاری که به ذهن آن ها میرسد جدایی و طلاق است. جدایی و طلاق خود ممکن است که باعث مشکلات خیلی بیشتری برای فرد و در صورت داشتن فرزند، برای فرزندان شود. زوج درمانی نوعی از روان درمانگری است که در بهبود زندگی زوجین و رفع مشکلاتی که بین آن وجود دارد و خود توانایی برطرف کردن آن را ندارند، نقش دارد. در این مقاله زوج درمانی، مزایای زوج درمانی، چگونگی انجام زوج درمانی و سایر نکات مربوط به این علم را بررسی خواهیم کرد.
زوج درمانی (Couple theraphy)
زوج درمانی شاخه ای از روان درمانگری است که بر روی حل کردن مشکلات و بهبود روابط بین زوج ها با استفاده از علم روانشناسی تمرکز کرده است. از طریق زوج درمانی زن، شوهر و یک زوج درمانگر باهم در رابطه با احساسات، عواطف و افکارشان به گفتگو میپردازند و تلاش میکنند که مشکلاتی که زن و شوهر به تنهایی قادر به حل کردن آن نیستند را برطرف کنند. در جلسات زوج درمانی، زن و شوهر به کمک زوج درمانگر زندگی مشترک خود را از زوایای مختلف بررسی میکنند تا مشکلاتشان را ریشه یابی کنند تا با چیزهایی که در زندگیشان احتیاج به تغییر دارد، روبه رو شوند. زوج درمانی به صورت کلی طی مراحل :
- در نظر گرفتن یک مسئله و مشکل مشخص بین زوجین
- حل کردن آن مشکل با حضور هر دو فرد به جای درمان فردی
- شروع روند درمان و ارائه راهکار از جلسات اول
مشخص کردن هدف نهایی از زوج درمانی، انجام میشود.
بیش تر بخوانید : بهترین مرکز مشاوره در غرب تهران
زوج درمانی چه کاربردی دارد؟
اختلافات و مشکلاتی که بین زوجین وجود دارد، ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که بدلیل علاقه ای که زن و شوهر به یکدیگر دارند، نادیده گرفته شده و حتی درباره آنها صحبت نشود. دلخوری ها و مشکلات کوچک اگر به زبان آورده نشود و زوجین برای حل آن اقدام نکنند، به معضلی بزرگ تبدیل خواهد شد. از فواید زوج درمانی میتوان به کمک در حل این مشکلات و موارد زیر اشاره کرد :
- بهبود بخشیدن ارتباطات زن و شوهر با یکدیگر: گاهی اوقات بعد از گذشت مدتی، زوجین حتی با یکدیگر بحث نمیکنند و به مثال غریبه ای هستند فقط زیر یک سقف زندگی میکنند.
- کمک به درک بهتر همدیگر: یکی از دلایلی که باعث بروز مشکلات زیادی در زوجین میشود، این است که با هم تفاهم ندارند و یکدیگر را نیز درک نمیکنند. از آن بدتر این است که هیچ قدمی در راستای درک یکدیگر برنمیدارند. در جلسات زوج درمانی با کمک زوج درمانگر این مشکلات نیز حل خواهند شد.
- بهبود روابط زوجین با خانواده همسر: در مواردی مشاهده میشود که بخش زیادی از مشکلات به دلیل اختلافاتی است که هر یک از زوجین با خانواده همسر خود دارد.
- حل کردن مشکلات ناشی از نارضایتی جنسی
- حل مشکلات ناشی از بی اعتمادی
- حل کردن مشکلاتی که ریشه آن ها خشونت یکی از زوجین است.
- کمک به کنار آمدن با آسیبی که ممکن است بروز یک اتفاق مهم در زندگی زوجین به وجود آورده باشد.
- حل کردن مشکلات بعد از خیانت یکی از زوجین
- جلوگیری از طلاق و جدایی
البته باید به این نکته اشاره کرد که ممکن است در طول زوج درمانی، زوجین به این نتیجه برسند که جایی برای بهبود روابطشان باقی نمانده است و بهترین راه برای آن ها جدایی است. اما زوج درمانی کمک میکند که این جدایی در آرامش و بدون بحث ها و جنجال های اضافی صورت بگیرد.
زوج درمانی برای چه افرادی مناسب است؟
زوج درمانی برای تمامی زوج ها، پیر، جوان، حتی افرادی که در دوران نامزدی هستند و حتی کسانی که صرفا فقط با یکدیگر در رابطه اند، مناسب است. حضور فردی که تجربه و اطلاعات کافی به عنوان یک شخص متخصص دارد میتواند کمک کند که اختلافات موجود حل شوند و از اختلافاتی که هنوز به وجود نیامده اند، جلوگیری شود.
انواع روش های زوج درمانی
زوج درمانی رواکاوانه
در این روش زوج درمانگر به کودکی فرد برمیگردد و مشکلاتی که از آن زمان وجود داشته اند و ممکن است که در روابط کنونی فرد تاثیر بگذارند را بررسی و روانکاوی میکند.
زوج درمانی رفتاری
در زوج درمانی رفتاری، راهکاری که درمانگر در پیش میگیرد، افزایش تعاملات مثبت در روابط بین زوجین و در همان راستا کم کردن تعاملات منفی بین آنهاست. این رویکرد به این امر اشاره دارد که اگر رفتار و تعاملات خوبی صورت بگیرد، میتواند به صورت متداوم اتفاق بیوفتد و تاثیرات مثبتی از خود به جای بگذارد.
زوج درمانی شناختی رفتاری
در این رویکرد زوج درمانی، چیزی که مورد بررسی میگیرد، ویژگی های شخصیتی زوجین است. این رویکرد با تمرکز بر شناسایی تفکراتی که در تعاملات بین زوجین اثر منفی دارد و پریشانی و ناکارآمدی در روابط را به وجود میآورد، سعی در بهبود روابط دارد.
زوج درمانی متمرکز بر عواطف یا هیجان مدار
این رویکرد از این سخن میگوید که هیجانات سرکوب شده و اختلافاتی که به زبان آورده نشدند، باعث بروز مشکلات کثیری بین زوجین میشوند. این رویکرد بر بیان این مشکلات گفته نشده تمرکز میکند. رویکرد هیجان مدار، هیجان و عاطفه را در روابط وابسته به یکدیگر میداند و اعتقاد دارد که هیجانات محرک اولیه روابط بین افراد است.
سوالات متداول زوج درمانی
با در نظر گرفتن شرایط روحی و محیطی زوجین، تمریناتی برای کاهش تعارضات آسیبرسان و دستیابی به آرامش و صمیمیت بیشتر در روابط را فراهم می سازد.
برای هر رابطه عاطفی که عمیق می باشد، زوج درمانی مناسب است. به عبارتی اگر زوجین در شرف ازدواج یا نامزدی باشند، یا حتی غیر همجنس، همجنس گرا یا سالخورده باشند نیز می تواند مفید و موثر واقع شود.
شناخت درست و عمیق از یکدیگر
احترام به یکدیگر
پذیرش یکدیگر
اعتماد و صداقت